Zergatik aztertu Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala eta bere arriskuak?
Hasieratik ikusi ahal izan genuenez, lurraldearen defentsan eta trantsizio energetiko justu baten aldeko borrokak Solariaren aurka planto egitera eraman gintuen. Hasieratik ere konturatu ginen korporazio pribatu honek gure komunitateetan irekitako krisiak balio behar zuela beste eredu energetiko demokratikoago eta justuago bat proposatzeko. Argi zegoen mobilizazioa ezinbestekoa izango zela, baina baita komunitate kontziente, osatu eta informatu baten eraikuntza ere.
Apurka-apurka pausoak ematen joan gara, harremanak estutuz eta zabalduz, arlo zientifiko eta akademikoan ere, gure komunitateek trantsizio energetikoaren eztabaidara ahalik eta argiena den informazio eta argudioekin, sartu ahal izateko helburuarekin. Lelo batetik haratago, berriztagarriei buruzko “horrela ez” eztabaidak hala eskatzen du.
Horrela, Gorbeialdeko Herri Unibertsitatea (GHU) sortzeko lanari ekin genion, EHUko akademikoekin elkarlanean. Prestakuntza-jarduera ugarien testuinguruan, GHEtik arau- eta legegintza-sarea ondo ezagutzeko beharra ikusi genuen, energía trantsizioaren inguruko erabakiek aparatu juridiko bat ere behar baitute, Solariak aurkeztutako proiektuen alegazioez harago. Hala, Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) deiturikoa aztertzen hasi ginen, GHUk koordinatutako jardueretan. Talde tekniko bat osatu dugu, eta azken sei hilabeteak buru-belarri eman ditugu lanean EHUren laguntzarekin. Zigoitian hainbat tailer egin ondoren, Energia Berriztagarrien Lurraldearen Arloko arrakalak identifikatu eta ulertu ahal izan ditugu, Euskal Autonomia Erkidegoan eta, batez ere, Arabako probintzian, energia berriztagarrien far west-ean, zabaltzeko antolamendu-tresna gisa.
2025ko Martxoaren 28an, EEBB LPSsren inguruko azterketaren ondorioak aurkeztu genituen EHUko Micaela Portilla aretoan. Gure analisiak eta ondorioek berresten digute badagoela trantsizio ekosoziala egiteko beste modu bat, demokratikoagoa, bidezkoagoa eta gardenagoa, baita lurralde plangintzaren bidez ere. Ukaezina da EEBB LPS bat beharrezkoa dugula lurralde-plangintzarako tresna gisa. Baina, argi eta garbi, orain mahai gainean dugun LPSa ez da egokia. Hori bermatzen duten azterketa teknikoak eta argudioak ditugu, eta egungo EEBB PLSa, Eusko Jaurlaritzak oraindik onartu ez duen arren, behin betiko onartzeak ekarriko lituzkeen arriskuez ohartarazi nahi dugu. Horren aurrean, proposamenak eskaintzen ditugu, ez egia absolutu gisa, baizik eta gizarte-eztabaida baterako lerrokatze gisa, trantsizio energetikoa lurraldeen arabera bidezkotasunez eta eraginkortasunez gidatu ahalko lukeen lurralde-eredua diseinatzen laguntzeko. Bidezko trantsizio energetikoak hala eskatzen du.
Jardunaldia: “Euskadiko Energia Berriztagarrien Lurraldearen Arloko Plana eta haren arriskuak”
IÑAKI LASAGABASTER / ANA SÁENZ DE OLAZAGOITIA / NAIARA MORENO
Galderen txanda
UNAI PASCUAL
