Maiatzaren 3an prentsan agertu zen Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian (apirilaren 22ko iragarkia) Araban Zierbena 2, 3 eta 4 izeneko hiru eguzki-planta fotovoltaikoren proiektua argitaratu zela, ebakuazio-lineekin eta azpiestazio elektrikoekin batera.
Buletinak iragartzen du jendaurrean jarriko direla proiektu horiek – 30 egun balioduneko epean alegazioak egiteko – (hau da, lurraldeari eta bertako biztanleei eragiten dien edozein plan onartzeko aurretiazko izapidea). Proiektu horien helburua Zuian eta Zigoitian nekazaritza eta baso-lurren 373 hektarea okupatzea da, (Zigoitiko lantegiak 103.432 panel ditu, EHAAren arabera), eguzki-plakak eta bi azpiestazio, horiek ekoitzitako elektrizitatea 100 km-tik gorako tentsio oso altuko sare batekin bilduko luketenak.
Plano honetan ikusi dezakezuenez, Solaria (energia ekoizteko enpresa handi bat, IBEX 35ean dagoena eta Blackrock bezalako funtsak dituena) inbertsio honetarako aukeratutako lursailak nekazaritza-finkak eta Zuia, Zigotia eta Urkabustaizko mendi-lurrak dira gaur egun. Gure udalerrian hiru hektareatik gorako azpiestazio bat proiektatzen da Oroko Harkaitzen hegoaldean (lau futbol-zelairen baliokidea) eta udalerri osoa hegoaldetik zeharkatuko lukeen tentsio handiko linea bat. Oso goi-tentsioko dorreak 90 metrotik gorakoak izan daitezke (30 solairuko eraikin baten baliokidea)
Gorbeialdeko bizilagunok, gure inguruneko eraginaren norainokoa ezagutu ondoren, bildu egin ginen informazioa osatzeko eta proposatutako proiektua eta haren ondorioak ulertzeko. Kontuan izan behar da Solaria enpresak gardentasun falta osoz jokatzen duela eta oso zaila dela bere enpresa-asmoak zeintzuk diren jakitea.
Gaur egun badakigu Gorbeialdean proiektatutako eguzki-poligonoek sortutako energia elektrikoa ez litzatekeela tokiko kontsumorako erabiliko; aitzitik, Zierbenara joango litzateke zuzenean, argitu gabeko industria-erabilerarako (esportazioa barne), gure naturgunea, biodibertsitatea, gure auzokide askoren nekazaritza, abeltzaintza eta merkataritza-jarduerak suntsitzearen kontura, eta bizi nahi dugun landa-eremua eta eremu naturala lapurtuko liguke, baita gure nortasuna ere. Udalerri osorako eta Gorbeialderako eragin eta inpaktu nagusiak hauek izango lirateke:
Ingurumenekoak: Ganaltoko mendilerroa (Badaia Brava) Ingurumen Balio Bereziko Unitate gisa katalogatuta dago Zuiako udalerriko HAPOn (Hiri Antolamenduko Plan Orokorra), babestutako espezie ugari barne. Baias ibaia eta Zuiako harizti uhartea Europar Batasuneko Natura 2000 Sareko Babes Bereziko Eremuak (KBE) dira. Beraz, goian aipatutako proiektuaren garapenak eragin kritiko eta itzulezinak izan ditzake ekosistema horietan.
Paisaiak: Paisaien Katalogoaren arabera (indarrean dagoen Araba Erdialdeko Lurralde Plan Partzialean (LZP) islatuta dago), Badaia Brava, Eskolumbe, Oroko Haitzak eta Zuia eta Urkabustaiz harizti irlak “Paisaia-interes bereziko eremuak” dira. Paisaia babestea eta hobetzea. Ikusmen-kalitate eta hauskortasun oso handia”. Oroko Haitzek “paisaia-mugarri” kategoria dute. Oro har, ikusmenari dagokionez oso leku garrantzitsua osatzen dute, balio natural, ondare eta identitate handikoa. Azpiegitura handien garapenak ondorio itzulezinak izango lituzke paisaian, identitatean eta ondarean.
Karbono-hustubideen galera: baso-soiltzearen eta lurzoru-galeraren ondorioz, lursailean dagoen landare-estalkia desagertu egiten da, eta, horrela, karbonozko hustubide natural bat ezabatuko litzateke, funtsezkoa dena klima-aldaketa arintzeko eta klima-aldaketara egokitzeko.
Ongizatea eta osasuna: 90 metrorainoko Tentsio Oso Altuko lineen presentziak zuzenean eragingo lieke inguruko populazioei. Horri buruzko hainbat azterlan dauden arren, ebidentzia ugari daude osasunean izandako eraginei buruz.
Lurraren okupazioa eta degradazioa: abeltzaintzari lotutako lurzoruaren erabilerek kalte larriak jasan ditzakete, pista handien, lur-erauzketen, baso-mozketen eta balio agrologiko handiko lurzoruen galeren bidez artifizializatzen direlako.
Aisialdia eta turismoa: Ingurune natural eta paisajistiko paregabearen ondorioz, Gorbeialdeko harana eta Oroko Haitzak oso leku garrantzitsuak dira bertako biztanleentzat, baina balio handiko zerbitzu ekosistemiko kulturala ere eskaintzen du hirietako biztanleentzat, baita turistentzat eta bisitarientzat ere. Paisaia eta kultura-ondare hori babestea funtsezkoa da biztanleen eta bisitarien bizi-kalitaterako, bai eta inguruko turismo-sektorearen etorkizunerako ere.
Azken batean, lurraldearen ikuspegitik, eraso larri bat da, Lurraldearen Antolamendurako Artezpideen aurkakoa, natura-balioak, paisaia eta landa-garapena zaintzeari dagokionez.
Horregatik guztiagatik, GORBEIALDEA DEFENDATU elkartea sortu dugu, antolatu eta mehatxatzen gaituen hondamendia geldiarazten saiatzeko. Argi dugu gure kontsumo energetikoaren eredua aldatu behar dugula planetaren mugen barruan bizi ahal izateko, baina modu justuan egin nahi dugu, inguratzen gaituen eta bizitzeko espazio osasuntsu eta eder bat oparitzen digun naturarekiko errespetuz. Aldaketa globalaren egungo testuinguruan, etorkizuna energia berriztagarritik igarotzen da, baina uste dugu funtsezkoa dela trantsizio hori modu orekatuan eta errespetuzkoan egitea lurraldean, lurralde-antolamenduaren eta natura-ingurunearen, paisaiaren, zerbitzu ekosistemikoen, nortasunaren eta biztanleriaren ongizatearen printzipioen arabera.
Gure lehen erronka da proiektuari herri-alegazioak aurkeztea eta alegazio horiek ahalik eta ugarienak izatea. Horretarako, alegazio eredu bat prestatu dugu, Murgiako Echevarria eta La Vitoriana okindegietan jaso eta bete ahal izango duzuena, baita Gasteizko Liburutopian ere. Era berean, alegazio teknikoak egin nahi ditugu, proiektuak mehatxatuta egon daitekeen espazio bakoitzeko adituek egindakoak, aholkularitza juridiko espezializatuek koordinatuta.
Gorbeiako bizilagun bakoitzarengana iritsi nahiko genuke, proiektu hau gure herrien aurkako benetako atentatua dela azaltzeko, eta kontsumitzen dugun energia motaren beharrezko trantsizioa modu justu, arrazional eta herri gisa garenarekiko eta zaindu behar dugun lurraldearekiko errespetuz egin nahi dugula azaltzeko. Ziur gaude programatutako suntsiketa hori saihestu dezakegula guztion inplikazioarekin.
Programatzen diren jardueren berri ematera eta parte hartzera animatzen zaituztegu, eta Gorbeialdea interes korporatiboetatik defendatzera eta trantsizio energetiko eta ekologiko justu baten alde lan egitera, irizpide zientifikoetan eta lurralde-antolamendukoetan oinarrituta.
GORBEIALDEA DEFENDATU. TRANTSIZIO JUSTUAREN ALDE.